ترتیب چاپ رنگ های مختلف در چاپ افست چگونه است ؟
به گزارش وبلاگ ماشا، در خصوص ترتیب چاپ رنگ ها فرمول و دستورالعمل خاصی وجود ندارد اصول کار در خصوص هر کار چاپی با دیگری متفاوت بوده و بیشتر در اثر تجربه و تمرین به دست می آید. معمولا شرایط هر تصویر رنگی و انتقال آن از هر زینک بر روی کاغذ در ترتیب چاپ رنگها مؤثر است.
در کارهای رنگی ساده که روی هم خوردن رنگها با حجم زیادی از مرکب در نظر نباشد، معمولا چاپ افست به طور ساده تری انجام پذیر است و اندک مسائلی را در رابطه با ترتیب چاپ رنگها در برخواهد داشت. اما کارهای چاپی بیش از چهاررنگ که بخشی از آن هم به صورت تنپلات (Solid) باشد، احتیاج به برنامه ریزی دقیق برای ترتیب چاپ رنگها دارد.
در واقع تصمیم در خصوص ترتیب چت رنگ ها باید در مرحله طراحی انجام گردد، چاپخانه داران معمولا از فرمول خاصی که حاصل تجربه کاری خود آنها است در این خصوص استفاده می نمایند، به هر حال در خصوص ترتیب چاپ رنگ ها چند نکته را می توان ذکر کرد که مهم ترین آنها عبارتند از :
- محل چاپ رنگ ها روی یکدیگر wet on wet - (ماشین های به بالا)
- اندازه شفافیت مرکب
- اندازه چسبندگی مرکب
- قابلیت جذب مرکب از طریق کاغذ و ویژگی های سطح کاغذ
- تأثیر رشد نقطه یا چاقی ترام (Dot gain)
- رجیستری و روی هم خوردگی رنگها
- احتمال تار شدن و دوبله چاپ شدن تصویر
- تیره شدن چاپ در اثر چاپ رنگهای تیره در چاپ رنگ اول
- کیفیت کار چاپ شده در سرانجام کار
بدیهی است که برترین شرایط همه این مسائل با هم در یک چاپ پدید نمی آید.
بیشتر بخوانید : برترین شرکت چاپ و بسته بندی ایران کدام است؟
محل چاپ رنگها روی یکدیگر و نوع چاپ
تر - به تر یا چاپ رنگها بلافاصله بر روی یکدیگر در ماشین های دورنگ به بالا)
در کار چند رنگ معمولا زینک هایی که حجم بیشتری از تصویر را در بردارند، یعنی مرکب خور بیشتری دارند، در مراحل آخر کار چاپ می دارند. به خصوص اگر چاپ تنپلات مطرح باشد.
به این صورت که در ماشین های دورنگ، زینک حاوی تصویر عظیمتر و اندازه رنگ زیادتر در رنگ دوم و در ماشین های چهاررنگ در برج آخر چاپ می گردد. مگر در موارد خاص که رنگ چهارم باعث پوشش منطقه ها تنپلات نگردد که بهتر است تصویر عظیم تر را در برج 3 چاپ کرد.
مسأله چگونگی روی هم قرار گرفتن رنگ ها هم به اسم یک قاعده کلی از اهمیت خاصی برخوردار است. چاپ یک رنگ تیره که تصویر کوچکی را هم در بر بگیرد و رنگ روشن تر یا سطح چاپ بیشتر روی آن قرار گیرد، معمولا کیفیت رنگ را از دست می دهد. اما اگر رنگ روشن با سطح چاپ زیاد بر روی رنگ تیره تر چاپ گردد از دست دادن کیفیت رنگ، کمتر به نظر خواهد رسید.
بیشتر بخوانید : Overprint چیست؟
اندازه شفافیت یا ترانسپارنسی مرکب Degree of Transparency of ink
این مورد بستگی به عامل اول دارد و برای توصیف رنگ مرکب کدر (Opaque) یا شفاف (Transparent) به کار می رود. اما هیچ یک از مرکب های مصرفی در چاپ لترپرس یا افست نمی توانند صددرصد ترانسپارنت یا صد در صد اپک باشند.
اصول چاپ دورنگ برای دستیابی به رنگ سوم کاملا شناخته شده است و معمولا در چاپ کارهای رنگی با چاپ دو یا سه رنگ به دست می آید که هر کدام به درجات مختلف ترام، تقسیم شده و تعداد متنوعی رنگ را پدیدار می سازند.
درجه کدری (Opacity) یا شفافیت یک مرکب که بر روی رنگ دیگر چاپ می گردد، می تواند کیفیت قابل درک و هم روشنی رنگ سوم را تحت تأثیر قرار دهد، البته نمی توان در این مورد مثال تعیینی را مطرح نمود. به اسم نمونه، یک رنگ زرد اپک را در نظر بگیرید که روی رنگ آبی (سایان Cayan) چاپ شده باشد، حاصل این چاپ رنگ سبز روشن نخواهد شد در حالی که اگر از همان مرکب زرد برای چاپ اول استفاده گردد، رنگ سبز شفافا به دست می آید.
استفاده از مرکب زرد اپک باعث به وجود آمدن رنگ سبز چرک خواهد شد. اما اگر رنگ زرد اول و رنگ سایان بعد از آن چاپ گردد، رنگ سبز شفاف به دست خواهد آمد. مرکب های زرد فعلی بیشتر شفاف هستند و مرکب سایان (آبی) و ماژنتا (قرمز) هم به صورت شفاف عرضه می شوند، چون مرکب زرد در سالهای دور به صورت در عرضه می شده، بنابراین چاپ رنگ زرد در ابتدای کار به صورت سنت در آمده است، چون اغلب از ماشین های چاپ یک رنگ دوم بر روی رنگ اول در یک مرحله به هیچ وجه مطرح نبوده است.
با به بازار آمدن ماشین چاپ دو رنگ و چند رنگ مشکل چاپ رنگ دوم بر روی رنگ آول (رنگ زرد) که حجم زیادی از تصویر را هم در بر می گرفت، بروز می کرد. اگر مرکب زرد در رنگ دوم چاپ میشد همان مسئله ای را که در بالا ذکر شد، ایجاد می کرد. چاپ رنگ زرد در ماشین های دو رنگ با مشکل زیادی همراه نیست. چون معمولا کاغذهای چاپ افست از قدرت جذب قابل قبولی برخوردار هستند و امکان چاپ رنگ دوم را در یک دور چرخش ماشین بر روی رنگ قبلی فراهم می سازند.
چاپ کارهای رنگی با ماشین های چهاررنگ و کاغذهایی که قدرت جذب رطوبت را ندارند، احتیاج به استفاده از مرکب زرد شفاف دارد که امروزه امری معمول است.
بیشتر بخوانید : برترین فروشنده زینک و پلیت چاپ در ایران کیست؟
اندازه چسبندگی مرکب (Ink Tack Value)
از زمان های گذشته این طور تجربه شده است که نتیجه رنگ دوم بر روی رنگ اول در صورتی قابل قبول و خوب خواهد بود که مرکب رنگ دوم از درجه چسبندگی کمتری نسبت به مرکب چاپ اول برخوردار باشد، این ترتیب برای چاپ رنگ سوم و چهارم هم صدق می نماید. مرکب چاپ با درجه چسبندگی تعیین در بازار موجود است. اما در اغلب موارد دیده می گردد که تفاوت درجه چسبندگی مرکبها نسبت به یکدیگر بسیار ناچیز است.
درجه چسبندگی مرکب در اثر عوامل مختلفی در موقع چاپ دچار تغییر می گردد و کنترل آن در خلال کار چاپ همواره کار مسئله ای بوده است. هنگامی که حامل مرکب به کاغذ جذب شد، قدرت چسبندگی مرکب افزایش پیدا می نماید و این مسأله می تواند در مدت زمان بسیار کوتاهی بین هر برج صورت گیرد.
افزایش درجه چسبندگی مرکب در خلال کار (فاصله زمانی چاپ رنگ اول تا دوم) احتمالا | برای اطمینان حاصل کردن از چاپ رنگ دوم (مرکب با درجه چسبندگی کمتر) بر روی رنگ اول کافی است. بنابراین هر دو مرکب در هنگام پر کردن یک نقطه چاپی دارای درجه چسبندگی یکسان خواهند بود.
به هر حال استفاده از مرکب چاپ با درجه چسبندگی معلوم، می تواند یاری خوبی برای چاپ کارهای دقیق بر روی کاغذهایی که از قدرت جذب کمتری برخوردار هستند باشد، عوامل دیگری مثل اندازه امولوسیون در ترکیب آب و مرکب هم می تواند بر قدرت چسبندگی آن تأثیر گذارد.
بیشتر بخوانید : واقعیت های چاپ افست؛ قبل از چاپ باید بخوانید!
قابلیت جذب مرکب از طریق کاغذ و ویژگی های سطح کاغذ
بحث این که ویژگیهای سطح کاغذ چه تأثیری در چاپ رنگها دارد، شاید کمی گمراه نماینده باشد، یک کاغذ نرم با سطح مات، معمولا تمام مرکب را به سرعت جذب می نماید و احتمالا برای چاپ رنگ دوم حالتی را به وجود می آورد که گویی رنگ دوم هم بر روی کاغذ سفید چاپ می گردد.
در این شرایط چاپ رنگ دوم بر روی رنگ اول به صورت تر به تر Wet- On - Wet با یکنواختی خوب و بدون بروز مسائل ناشی از تفاوت قدرت چسبندگی مرکب، امکان پذیر خواهد بود. از طرف دیگر چاپ رنگ اول می تواند باعث تغییر حالت در سطح صاف کاغذی که از قدرت جذب کمتری برخوردار است، بگردد و در حقیقت یک نوع حالت لغزندگی را در آن ایجاد می نماید. مگر اینکه با جذب مرکب در رنگ اول، قدرت جذب کاغذ افزایش یابد. پیشرفت در ساخت مرکب های مخصوص چاپ کاغذهای پوشش دار و گلاسه توانسته است مسائل چاپی ناشی از سطح لغزنده کاغذ را کاهش دهد البته نباید تصور کرد که قدرت جذب کاغذهای پوشش دار همواره پایین تر از کاغذهای بدون پوشش است.
بیشتر بخوانید : برترین روش چاپ کدام است؟
تأثیر چاقی ترام (Dot gain)
در جایی که وجود مشکل رشد نقطه یا چاقی ترام (عظیم شدن دانه های ترام روی کاغذ نسبت به آنچه روی زینک است) در اثر چاپ رنگهای بعدی بر روی رنگ اول باشد، می توان رنگی را که باعث درشت شدن نقاط تصویر شده است، در آخرکار چاپ کرد.
به خصوص در کارهای چهاررنگ. این اشکال در چاپ کارهای دو رنگ کمتر دیده می گردد، مرکب های با قدرت چسبندگی زیاد اگر در ابتدای کار چاپ شوند تمایل کمتری به چاقی ترام نشان می دهند، تا این که در چاپ رنگ آخر مورد استفاده قرار گیرند. اما با این روش ممکن است مسائل دیگری مثل پشت زد ان (Set- off) پدید آید. تأثیر چاقی ترام در چاپ رنگ قرمز (ماژنتا) بیشتر قابل رویت است.
بیشتر بخوانید : ترام در چاپ چیست و انواع آن کدام است ؟
روی هم خوردن رنگها
در برخی از طرح ها روی هم خوردن رنگها ممکن است عاملی اساسی در چاپ کارهای دو رنگ باشد که بیشتر بستگی به قدرت حفظ ابعاد کاغذ در موقع چاپ دارد، مثلا در طرحی که یک تصویر تنپلات (Solid) با حروف معکوس به صورت خطهای سیاه وجود داشته باشد، ممکن است تغییر ابعاد کاغذ مسائلی را ایجاد کند. در ماشین های دو رنگ می توان در چنین موردی رنگ مشکی را اول و تصویر تنپلات را در رنگ دوم چاپ کرد. در ماشین های چهاررنگ هم می توان همین ترتیب را حفظ کرد و یا این که این دو رنگ پشت سر هم در برج 3 و 4 چاپ گردد. البته مورد بالا فقط به اسم مثال اسم شده است.
بیشتر بخوانید : چاپ رنگ اسپات (پنتون) چیست و چگونه انجام می گردد؟
احتمال تار شدن و دوبله شدن تصویر
در چاپ کارهای چهاررنگ، رنگ مشکی معمولا اول چاپ می گردد و با بحثی که قبلا شد این حالت رضایت بخش است، اما در برخی از موارد مثل چاپ کاتالوگ رنگی، رنگ سیاه می تواند حجم زیادی از متن و حروف تایپی را در برداشته باشد. اگر کاغذ چاپ از نوع پوشش دار و با کیفیت ضعیف انتخاب شده باشد ریسک کشیده شدن کاغذ در موقع عبور از بین سیلندرها و دوبله شدن وجود دارد که در نتیجه باعث تار شدن حروف چاپی می گردد. برای کارهایی که حروف و متن زیاد دارند، ضروری است که رنگ مشکی در برج آخر و یا در برج سوم، چاپ گردد تا کیفیت کار رضایت بخش باشد.
بیشتر بخوانید : پلیت ستر یا Ctp چیست و چه کاربردی در صنعت چاپ دارد ؟
تیره شدن چاپ در اثر رنگهای تیره در چاپ رنگ اول
مشکل روی هم خوردن رنگها قبلا شرح داده شد. باید گفت که این یک مسأله اجتناب ناپذیر است. در چاپ کارهای دو رنگ و چهاررنگ مرکبی که از طریق کاغذ از برج چاپ اول بر روی لاستیک سیلندر برج های بعدی منتقل می گردد، بدون تردید با مرکب آن برج برخورد نموده و اگر جریان مرکب در برج های بعدی چاپ، مرغوب نباشد تجمع مرکب بر روی سیلندرها با ریسک بیشتری همراه است، اگر رنگ تیره تر در برج اول چاپ گردد احتمالا تأثیرگذاری آن بر رنگهای روشن تری که در برج های بعدی چاپ خواهند شد، بیشتر است. به هر حال در ترکیب رنگها اگر چاپ مرکب تیره تر در ابتدای کار از اهمیت خاصی برخوردار باشد، باید ریسک تجمع رنگ تیره در برج های بعدی را نادیده گرفت.
بیشتر بخوانید : انواع پوشش در چاپ کدام است ؟
کیفیت کار چاپ شده در سرانجام کار
ترتیب چاپ مرکب در یک کار رنگی می تواند تأثیر بسزایی در چگونگی ظاهر شدن و کیفیت تصویر داشته باشد. به اسم مثال اگر رنگ اول (ماژنتا)، دوم (سایان) و سوم (زرد) چاپ گردد، تصویر نهایی کمی به سبزی گرایش پیدا خواهد نمود. در صورتی که ترتیب سایان (اول)، ماژنتا(دوم) و زرد (سوم) تصویر نهایی را به قرمزی متمایل می نماید. البته تأثیر ترتیب ذکر شده بستگی به شرایط کار چاپی دارد و چون درجه شفافیت مرکب های چاپ با یکدیگر فرق دارد، ممکن است تأثیر ترتیب فوق در مثال های بالا پدید نیاید. به هر حال آنالیز و تجزیه و تحلیل 9 مورد ذکر شده نشان دهنده تضادهای زیادی است ، بنابراین نمی توان یک دستورالعمل روشن و تعیین را ارائه داد. بدیهی است تمام شرایط ایده آل را نمی توان یکجا و در یک کار چاپی فراهم ساخت، عوامل دیگری که در اینجا ذکر نشده اند هم می توانند در هر شرایط خاصی باعث پیچیدگی کار شوند. هر گونه تصمیم گیری در جهت بهبود کیفیت کار چاپی و راحتی فرایند چاپ میتواند در این جا قابل قبول باشد به همین علت است که تجربه کاری در هر کارگاهی برترین دستورالعمل و راهنما برای آن کارگاه است.
منبع: مجله چاپخونه