کاربردهای لیزر در دندان پزشکی - وبلاگ ماشا

به گزارش وبلاگ ماشا، در حال حاضر، تعداد اندکی دستگاه لیزر با کاربری درمانی در کشور وجود دارد و این تکنولوژی در کشور هنوز همه گیر نشده است. در این میان، تعداد دستگاه های لیزری که با کاربری درمانی در امر دندان پزشکی استفاده می گردد، شاید به تعداد انگشتان 2 دست هم نرسد. تعداد دندان پزشکانی که توانایی کار با لیزر را دارند هم بسیار محدود است. با دکتر رضا فکرآزاد، جراح و متخصص بیماری های لثه (پریودنتیست) و سرپرست دوره فلوشیپ لیزر

کاربردهای لیزر در دندان پزشکی

تبادل نظر با آقای دکتر رضا فکر آزاد، جراح و متخصص بیماری های لثه

در حال حاضر، تعداد اندکی دستگاه لیزر با کاربری درمانی در کشور وجود دارد و این تکنولوژی در کشور هنوز همه گیر نشده است. در این میان، تعداد دستگاه های لیزری که با کاربری درمانی در امر دندان پزشکی استفاده می گردد، شاید به تعداد انگشتان 2 دست هم نرسد. تعداد دندان پزشکانی که توانایی کار با لیزر را دارند هم بسیار محدود است. با دکتر رضا فکرآزاد، جراح و متخصص بیماری های لثه (پریودنتیست) و سرپرست دوره فلوشیپ لیزر در دانشکده دندان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره استفاده از لیزر در درمان های دندان پزشکی به تبادل نظر نشسته ایم.

آقای دکتر! مدتی است که تبلیغاتی را مبنی بر ترمیم دندان ها با لیزر در بعضی روزنامه ها و مجلات شاهد هستیم. آیا این تبلیغات مبنای علمی دارند؟

ببینید؛ اساسا عبارت ترمیم دندان با لیزر، چندان صحیح نیست. دندان پزشک می تواند دندان بیمار را با استفاده از لیزر تراش بدهد و درنهایت امر برای ترمیم دندان ها از کامپوزیت استفاده کند. کامپوزیت ها همان مواد هم رنگ دندان هستند که به منظور پر کردن دندان به کار می فرایند. در حال حاضر با یک نور آبی که به منظور فعال کردن فرایند واکنش شیمیایی پخت کامپوزیت است، این ماده به دندان می چسبد. این نور آبی که از لامپ های هالوژن ساطع می گردد، لیزر نیست. البته ناگفته نماند لیزرهایی مانند لیزر آرگون آبی وجود دارند که توانایی انجام این عمل را با محاسن و معایب خود دارند ولی به لحاظ هزینه ارزان نیستند و در حال حاضر بیشتر در امور تحقیقاتی از آنها استفاده می گردد. درواقع عملا هیچ دستگاهی از این دست در کلینیک های دندان پزشکی وجود ندارد.

می گویند در بعضی جراحی های دهان، مثل جراحی دندان عقل، استفاده از لیزر کار را آسان تر می نماید. شما قبول ندارید؟

خب، در جراحی بافت نرم، لیزر مانند چاقو عمل می نماید اما نسبت به چاقو دارای مزیت هایی است. اول آنکه در جهت برش، مکانیسم آن به گونه ای است که انعقاد مناسبی ایجاد می نماید. این مساله برای عده ای که مسائل انعقادی دارند، یک مزیت محسوب می گردد. بعلاوه با انعقاد حاصل شده، جراح دید بهتری نسبت به ناحیه جراحی خواهد داشت. دوم اینکه با بسته شدن عروق لنفاوی، ورم و التهاب ناشی از جراحی هم کمتر می گردد و درنهایت، بیمار ناراحتی های کمتری متعاقب اعمال جراحی خواهد داشت. بعلاوه ترمیم ناحیه جراحی با سرعت بیشتری رخ خواهد داد. ضمناً با لیزر قادر هستیم برش هایی بسیار ریز، دقیق و کنترل شده بدهیم. حتی می توان زمان برش را در حد چند میلیونیوم ثانیه در لیزرهای پالسی کاهش داد. این مزیت ها به جراحان یاری می نماید، در جراحی های بافت های نرم دهانی، به ویژه اگر در حد میکروسکوپی باشد، قدرت مانور بهتری داشته باشند. امکانی که هیچ چاقویی برای آنها مهیا نمی نماید.

آیا دقت عمل لیزر، زمان درمان را طولانی تر نمی نماید؟

لیزرهایی که 2 تا 3 سال پیش در این زمینه به کار می رفتند، کند بودند و سبب خستگی بیمار طی فرآیند درمان می شدند اما با آمدن نسل نو لیزرها، سرعت عمل دندان پزشکی که با لیزر کار می نماید، افزایش یافته است. البته این سرعت بستگی به مهارت دندان پزشک دارد. در یک جمع بندی کلی باید گفت که با قابلیت های روش لیزر، عوارض احتمالی در محل عمل کمتر می گردد و بهبودی سریع تر انجام می پذیرد. بعلاوه درمانگر با کنترل بیشتر و آسیب کمتری به هدف خود می رسد.

جراحی دندان با لیزر درد ندارد؟

باید واقع بینانه نگاه کرد. درد یک فاکتور چندعاملی است و در افراد مختلف، متاثر از عواملی مانند جنس، سن و شرایط روحی است. اینکه گفته می گردد دندان پزشکی بدون درد، حداقل در حال حاضر اغراق آمیز است و بهتر است چنین اسم گردد که بیمار حداقل درد را متحمل خواهد شد.

لیزر در دندان پزشکی بیشتر در تشخیص نقش دارد یا درمان؟

کاربردهای لیزر در دندان پزشکی به 3 گروه کلی تقسیم می شوند. اول، تشخیص است که در این مرحله، لیزر به اسم ابزار تشخیصی به یاری دندان پزشک می آید. دوم، درمان است و سوم، آثار شبه دارویی لیزرهای کم توان یا کم شدت. در مرحله تشخیص، مهم ترین مزیت لیزر در تشخیص ساده پوسیدگی های دندانی در مراحل اولیه پوسیدگی است. در این مرحله، لیزر به ما یاری می نماید تا با پدیده فلورسنت که ناشی از تقابل یک لیزر دیودی و بافت دندانی است، نه تنها پوسیدگی را تشخیص بدهیم، بلکه فرایند فعالیت آن را هم دریابیم. در حال حاضر، ابزاری برای کشف این موضوع وجود ندارد. مزیت دیگرش این است که قبل از آنکه میزان زیادی از بافت های دندانی از بین برود، می توان با روش های پیشگیری آن را کنترل کرد. در حقیقت، می توان بیماران دارای ریسک بالای پوسیدگی را جدا کرد و مورد توجه قرار داد. بعلاوه دوره های مراجعه برای درمان های دندان پزشکی را در زمان های کوتاه تری مشخص کرد.

در تشخیص سرطان های دهان، چطور؟ نقشی ندارد؟

تشخیص سرطان های ناحیه دهان و سر و گردن با استفاده از روش های نوی است که به یاری تزریق یک ماده حساس به لیزر انجام می گردد. این ماده حساس به نور است و می توان به یاری تجمع این ماده در سلول های سرطانی و بازتاب پرتوهای فلورسنت از ضایعه این قبیل سرطان ها را تشخیص داد. بعلاوه با تهیه هولوگرام های لیزری درمانگر قادر خواهد بود، نماهای سه بعدی از ناهنجاری های فکی و دهانی را به تصویر بکشد. جراحی بافت نرم دهان شامل نمونه برداری، برداشتن ضایعات تومورال، برداشتن ضایعات استخوانی و درمانی مقطعی آن هم از کاربردهای لیزر است.

در کدام تخصص های دندان پزشکی بیشتر از لیزر استفاده می گردد؟

در حال حاضر، لیزرها در تمام تخصص های 10 گانه دندان پزشکی در بسیاری از امور حرفی برای گفتن دارند که از حوصله این بحث خارج است. برای نمونه، در درمان ریشه دندان ضدعفونی کردن کانال دندانی به یک معضل اساسی برای متخصصان درمان ریشه دندان تبدیل شده است که باز با بهره گیری از فناوری لیزر این مشکل هم تا حدودی حل شده است. بعلاوه در دندان پزشکی بچه ها که احتیاجمند کنترل رفتاری خاص است، در بسیاری از مراحل درمانی می توان از لیزر سود جست. برای نمونه در جراحی بچه های که زبان چسبیده به دهان دارند و در صورت تداوم در آینده دچار مسائل فکی و گفتاری خواهند شد، هم این امکان میسر شده تا با حداقل ایجاد درد و با بی حسی موضعی، بدون احتیاج به بیهوشی عمومی و در سنین حتی کمتر از 2 سال عمل جراحی را به راحتی انجام داده و زبان را آزاد کرد.

منبع:www.salamat.com

منبع: راسخون